`Ρχούμαστε τη νύχτα με τα φανάρια μες στα χωράφια, να πλέξωμε το κρομμύδι, να `ναι έτοιμο το πρωί

© Φωτό: Δέσποινα Σπύρου

Καλλιέργειες επί Κατοχής. Τα κρεμμύδια. Τα καπνά

Φ: Εμείς στην Κατοχή […] ήταν τα χτήματα, τα χωράφια, κρομμύδια, σπαρμένα, φάβατα, καλοκαιρινά, ό,τι διαόλους […]. Όλα αυτά που βλέπεις εδώ, όλα αυτά, κείνα από δω, από κει, όλα αυτά Ηλία μου καλλιεργούντο. Κρομμύδια, καλοκαιρινά, φασολορόδετο, σπαρμένα, σιτάρια, κριθάρια όλα αυτά που βλέπεις, όλος αυτός ο κολοσσός που βλέπεις, εκτός ο Μοσχονάς, εκτός ο Μοσχονάς. Όλα αυτά Ηλία μου ηκαλλιεργούντο, όλα περνούσαν από τα χέρια μου. Να θερίσωμε, να βοτανίσωμε, ν` αλωνέψωμε, να σκαλίσωμε τα κρομμύδια, να τα βγάλωμε, να τα πλέξωμε, να τα πάμε στο μπαρκάρισμα. Ιστορία. […] Τα κρομμύδια, ήρχουντο Χιώτες, ήρχουντο Σαμιώτες, ήρχουντο διαόλοι. […] Εκείνο που βλέπεις εκεί πάνω  σαν περγαλιδάκι, αυτό το `χανε βάλει αμπέλι. Εκεί μες στο αμπέλι έχω το σταφύλι μου, έχω το κρασί μου, έχω το ένα… […] Όλοι, ηδουλεύγαμε όλοι. Α! γαμώ το κέρατό σου μωρή, ε μωρή, ανεράδα (απευθυνόμενη στην κατσίκα)! Όλοι, από μικρά. Εγώ […] έξι χρονώ ήμουνα και ήβοσκα κατσίκια και ηβοτάνιζα και με `χανε και κρομμύδια, σκαλίσματα, φυτέματα, διαόλους. Τη νύχτα ηπεριμέναν τα καΐκια εδώ κάτω να μπαρκάρουν το κρομμύδι και `ρχούμαστε τη νύχτα με τα φανάρια μες στα χωράφια, να πλέξωμε, να `ναι έτοιμο το πρωί, να το κουβαλήσωμε. 

Η: Είχε και καπνά πολλά;

Φ: Τα καπνά δεν τα πρόλαβα εγώ.

Η: Τα καπνά πότε ήταν δηλαδή;

Φ: Αφού ήτονε στης μάνας μου την παιδική ηλικία, εν τα πρόλαβα εγώ. Άμα εγώ ενιστόρησα ας πούμε κρεμμύδια, κρομμύδια. Όλα αυτά που βλέπεις, αυτό, ετούτα όλα, φυτεύουντο κρομμύδια.