© Φωτό: Δέσποινα Σπύρου

Η εναλλαγή στην κοινότητα συμπολίτευσης- αντιπολίτευσης

Λάρα: Αυτός ήταν ο πρώτος κοινοτάρχης;

Δημ: Ο πρώτος κοινοτάρχης ήτανε, ο πρώτος κοινοτάρχης της Δονούσας.

Ηλ: Ο οποίος δεν κράτησε πολύ βέβαια. Πόσο;

Δημ: Ε, `49 που `ρθε, τέλος `49 ήρθε η κοινότητα, εκάναν εκλογές, `50 μες στο `52, τέλος `51… Ένα χρόνο, ένα χρόνο δηλαδή… Η γυναίκα του ήταν η δασκάλα, αυτή που λέγαμε προηγουμένως. Τότες έφυγε ας πούμε.

Ηλ: Η Βαρβάρα;

Κατ: Ναι, ναι.

Δεσπ: Ήταν ήδη είκοσι χρόνια δηλαδή;

Δημ: Ναι, ναι ήτανε. Ε, μετά ανέλαβε ο… μετά κάναν εκλογές και βγάλανε πάλι αυτόν τον Χρήστο τον Μαρκουλή. Οι οποίοι εδώ τότες αλλάζανε κάθε δύο χρόνια, συνεννογιόταν μεταξύ τους δηλαδή η αντιπολίτευση και η συμπολίτευση, δύο χρόνια εσύ και δύο χρόνια εμείς. Κι έτσι γινόταν τότες. Ωραία συνεννόηση ήταν, μπορώ να σου πώ ότι…

Λάρα: Δηλαδή δε γινόντουσαν εκλογές; Τι κάνανε; 

Δημ: Ήταν για τέσσερα χρόνια εκλογές, αλλά μεταξύ τους οι δύο παρατάξεις λέγανε, δύο χρόνια εσύ και τα άλλα δύο χρόνια τα κάνω γω.

Λάρα: Πώς κι ο πρώτος δεν έλεγε…

Δημ: Όχι, εντάξει, ηρχόταν σε συνεννόηση, υπήρχε συνεννόηση. Τώρα δεν υπάρχει συνεννόηση, τώρα δεν υπάρχει. Τότες ο κόσμος υπήρχε μια συνε… εντάξει μεταξύ τους ήταν εδώ τώρα, δεν ήταν ας πούμε γνωστοί και…

Λάρα: Καλά και τώρα μεταξύ σας είστε, δεν…

Δημ: Ε, τώρα… Τώρα είναι τα συμφέροντα, τότες δεν υπήρχαν συμφέροντα. Δεν υπήρχε τότες χρηματικές αποδοχές για να…

Λάρα: Κι όταν πνίγηκε ο κοινοτάρχης¹, τι έγινε μετά; Πώς, έγιναν εκλογές πάλι; Τι έγινε; 

Δημ: E, ναι βέβαια.

Λάρα: Εδώ;

Δημ: Ναι εδώ. Το μετά έγιναν εδώ οι εκλογές. Αφού πια υπήρχε η κοινότητα εδώ, υπήρχε δηλαδή το βιβλίο, υπήρχαν όλα εδώ πέρα, ε, κι έτσι… Μετά γινόταν πια οι εκλογές εδώ κανονικά. Όλο το παν ήταν να `ρθει η σφραγίδα και το βιβλίο της κοινότητας από κάτω από την Αμοργό, γιατί τα παλιά χρόνια από τα νησιά όλα εδώ Κουφονήσι, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Δονούσα, υπαγότανε όλα στην Αμοργό.

Είχα δουλέψει μια βδομάδα εγώ στην Καλοταρίτισσα τότε. Δεκατέσσερεις δραχμές μεροκάματο

Κατασκευή των μονοπατιών και προσωπική εργασία

Δημ: Μετά την κοινότητα πια αρχίσανε τα χρήματα να `ρχονται κάπως, χρήματα έτσι να γίνονται κάποια έργα. Ε, μετά έγινε ένας δρόμος περιφερειακός το `55…

Λάρα: Μέχρι τότε ήταν μόνο μονοπάτια;

Δημ: Κατσικόδρομοι. Και τότες ο κόσμος έκανε και προσωπικά έργα, δηλαδή τρεις μέρες δούλευε τσάμπα προσωπικά έργα.

Λάρα: Τρεις μέρες το χρόνο;

Δημ: Ναι, όταν γινότανε τα έργα. Το χρόνο πρέπει να `τανε τα τρία μεροκάματα, τρία μεροκάματα. Και φτιάξαν το δρόμο αυτό, ας πούμε, πήγε Μερσήνι μετά από κει Καλοταρίτισσα, από δω να πάει Καλοταρίτισσα.

Ηλ: Ποιο δρόμο; Το μονοπατάκι, το Ζήτα το λεγόμενο;

Κατ: Ε, ναι φτιάξανε κάπως με τις πέτρες λίγο έτσι.

Δημ: Ναι αυτό το Ζήτα. Αυτό το Ζήτα είναι με προσωπικά έργα, δεν ήτανε κατσικόδρομος, ήτανε… Απ` τα άλλα η διάνοιξη είχε, την είχαν κάνει τα κατσίκια, περπατάγαν κι αυτά, αλλά απάνω σ` αυτό ας πούμε… Γιατί κι ο κόσμος που κατέβαινε απ` το Μερσήνι, κατέβαινε μ` αυτόν τον τρόπο. Ε, μερικοί κάναν, ας πούμε, αυτά τα προσωπικά έργα, όπως είναι αυτός ο δρόμος, φαίνεται ακόμα, που είναι κομμένο το βουνό απάνω-απάνω. Αυτός είναι ο δρόμος, που πήγαινε, ας πούμε, τότες για Μερσήνι. Μεσαριά και Μερσήνι.

Ηλ: Αυτό τώρα ανοίχτηκε με πρωτοβουλία της κοινότητας ή ήρθανε…

Δημ: Η κοινότητα. Με έργα… δοθήκαν κάποια έργα από το κράτος, πήρε κάποια χρήματα. Και από δω, ας πούμε, με προσωπική εργασία όσοι βάλανε τρία μεροκάματα και τα υπόλοιπα με… Δεκατέσσερεις δραχμές ήταν το μεροκάματο. Είχα, είχα δουλέψει μια βδομάδα εγώ στην Καλοταρίτισσα τότε. Δεκατέσσερεις δραχμές μεροκάματο. Για τότες το μεροκάματο ήτανε… ήταν οχτάωρο, ήτανε. Οχτάωρο χτυπάγαν τα φτυάρια… ας πούμε.

1. Πρόκειται για τον Μιχάλη Κωβαίο. Πνίγηκε, οταν η βαρκα με την οποία μεταφέραν στη Νάξο στρατιώτες που είχαν έρθει για τις εκλογές, βούλιαξε.