© Φωτό: Δέσποινα Σπύρου

Ανταλλαγή γουπάκι με κρασί και σαρδέλα με λάδι. Συνταγή για λιαστό γουπάκι

Σ: Πιάνανε το γουπάκι το μικρό, Βασίλη και το ξεραίνανε και μετά αυτό το στέλναν στη Σαντορίνη με την Κατοχή, και παίρναν το κρασί. Το ανταλλάζανε με ψαράκι και με το κρασί. Και το φέρναν απ` τα καΐκια κι αυτό έβαλε δύναμη στους αθρώπους ας πούμε. Όσοι το παίρνανε, παίρνανε δύναμη, γιατί τρώγαν ας πούμε το όσπριο και πίναν και το κρασίν αυτό. Και σαρδέλα. Σαρδέλα κάνανε πάρα πολλή κι αυτή την εστείλανε στη Γιάλη μ` ανταλλαγή με λάδι. […]

Λ: Πώς το φτιάχνατε αυτό το λιαστό ακριβώς; Τι διαδικασία είχε;

Σ: Αυτό έπαιρνες ένα μέρος σ` ένα βαρέλι -γιατί πιάνανε πάρα πολύ- και κάνανε την άρμη και το ρίχνανε μέσα και όταν άσπριζεν το ματάκι του ψαριού, ήταν το σύνθημα αυτό, το βγάζανε και το `πλώναν απάνω στις ταράτσες που `ναι καθαρά. Το `πλώναν απάνω, το γυρίζαν, το μεταγυρίζαν και όταν ηξεραινόταν το βάζανε σε σακιά.

Λ: Πόσο καιρό λιαζότανε δηλαδή πάνω-κάτω;

Σ: Ε, μια βδομάδα; Μπορώ να σας πω και παραπάνω γιατί ήπρεπε να ψηθεί καλά.

Λ: Ψηνόταν με τ` αλάτι του δηλαδή αυτό πρώτα και μετά με τον ήλιο.

Σ: Και το στείλανε κι αυτό στη Σαντορίνη.

Λ: Τα καθαρίζατε πρώτα ε;

Σ: Όχι, όχι.

Λ: Όπως ήτανε, ναι μικρά είναι.

Σ: Ναι, και τα ψήναμε κι όταν ψηθεί αυτό βγαίνει η πέτσα από πάνω και το τρώγαμε.

Αυτά είναι της Λαμπρής. Το ζυμωτό ψωμί, μετά τα κουλούρια και τρίτη φουρνιά να βάλωμε τα ψητά

Κατσίκι γεμιστό και τα φαγητά του Πάσχα

Σ: Το Πάσχα σφάζωμεν το αρνί. Αφού το ετοιμάσωμεν και το πλύνωμεν και το τακτοποιήσωμε, θα βάλω την κατσαρόλα στη φωτιά. Θα βράσω πρώτα λίγο χόντρο, στάρι. Το `χω κομμένο, θα βράσει. Μέσα εκεί θα ρίξω το υπόλοιπο ρύζι. Θα το ρίξω μέσα, θα βράσει κι αυτό. Μετά θα τσιγαρίσω τα συκωτάκια όλα, το κρεμμύδι, το άνηθο, και τα ρίχνω μέσα στην κατσαρόλα τα μυρωδικά, πιπέρι, κανέλα, όλα αυτά, τ` αλάτι, βούτυρο κατσικίσο και μετά θα το γεμώσω τ` αρνί και θα το ράψω.

Λ: Αυτό όλο το βράζετε και γίνεται πηχτό;

Σ: Ναι, αλλά μέσα άμα ράψω την κοιλιά τ` αρνιού, μέσα εκεί άμα βάλω τη γέμιση, θα βάλω ή νερό ή γάλα για να βράσει μες στο φούρνο να φουσκώσει. Γιατί άμα δε βάλεις τίποτι θα `ναι ξερό. Και το βάζεις αυτό και χυλώνει.

Λ: Το γάλα πώς το βάζετε δηλαδή; Στην κατσαρόλα;

Σ: Το `χω βρασμένο και όταν βάλω τη γέμιση μέσα στο κατσίκι, θα βάλω και…

Λ: Α, το ρίχνετε από πάνω.

Σ: Το ρίχνω. Ε, κι ό,τι υπόλοιπο το βάζω σ` ένα ταψί και το βάζω στο φούρνο. Ό,τι περισσέψει από το κατσίκι. Ναι. Πάλι, τα ποδοκεφαλάκια, τα κάνουνε τσιστά στα ξύλα. Το βάζει στα κάρβουνα, βγάζει καλά-καλά το μαλλί κείνο όλο που έχει απάνω, το πλύνει καλά-καλά, τα ποδαράκια όλα, τ` αντεράκια όλα τα κάνει χαρδουμάκια και τα βράζουμε, κι αυτά τα `χουμε στην Ανάσταση με τη μαγειρίτσα.

Μ: Παλιά δεν κάναμε και μαγειρίτσα, αυτά κάναμε. Αυτή ήταν η σούπα η μαγειρίτσα μας, ας πούμε.

Σ: Ναι, αυτά είναι της Λαμπρής τα… το ζυμωτό, που ζυμώνωμε το ψωμί, μετά θα κάνουμε τα κουλούρια δεύτερη φουρνιά να τα φουρνίσωμε, και τρίτη φουρνιά να βάλωμε τα ψητά.

Δ: Πολλή δουλειά!

Σ: Ναι, ναι, εκεί είναι ωραία να παίρνεις φωτογραφίες. […]

Λ: Εδώ τα κάνουνε τα σπίτια ακόμα όλα αυτά;

Σ: Ναι, βέβαια! Όλα. Κάθε σπίτι τα κάνει αυτά. Και το τελευταίο σπίτι θα το φτιάξει. Είναι ωραία.

Δ: Αλλά δε νηστεύουνε όπως παλιά; Τόσο αυστηρά;

Σ: Παλιά ήτανε να φας τση Σαρακοστή είτε Μεγαλοβδομάδα είτε… Ήπρεπε να `ρτει Ανάσταση για να φας το κρέας, να σας πω.